Web 3.0 olarak da bilinen Web3, İnternet'in merkezi olmayan ve genel blok zincirlerine dayalı sürümü için bir fikirdir. Bu yeni fikir Blockchain üzerine kurulu olan decentralized yapıların bir birleri ile token tabanlı ekonomiler üzerinden konuştuğu yeni bir yapıyı ifade ediyor.

Web3'ün ne olduğuna dair kesin bir tanım yapmak zor olsa da yaratılışına birkaç temel ilke rehberlik eder.

- Web3 merkeziyetsiz bir yapya sahiptir: Merkezi kuruluşlar tarafından kontrol edilen ve sahip olunan geniş internet alanları yerine, mülkiyet onu ina edenler ve kullanıcılar arasında dağıtılır.
- Web3 izne tabi değildir: Herkesin Web3'e katılmak için eşit eriimi vardır ve hiç kimse dışlanmaz.
- Web3'ün yerel ödemeleri vardır: Bankaların ve ödeme işlemcilerinin modası geçmiş altyapısına güvenmek yerine çevrimiçi para harcamak ve göndermek için kripto para birimini kullanır.
- Web3 güvene tabi değildir: Güvenilir üçüncü taraflara güvenmek yerine teşviklere ve ekonomik mekanizmalara dayalı olarak çalışır.

Sınırları tam olarak çizilmemiş olsa da Web 3.0, blockchain gibi eşler arası (P2P) teknolojilerden, açık kaynaklı yazılımlardan, sanal gerçeklikten, Nesnelerin İnternetinden (IoT) ve diğer birçok ögeden faydalanabilir. Web 3.0, interneti daha açık ve merkeziyetsiz hale getirmeyi amaçlar.

Web3'te Kimlik bugün alıştığımzdan çok daha farklı çalışır. Web3 uygulamalarında çoğu zaman, kimlikler, uygulama ile etkileşime giren kullanıcınn cüzdan adresine bağlı olacaktır.

OAuth veya e-posta + şifre (hemen hemen her zaman kullanıcıların hassas ve kişisel bilgileri teslim etmesini gerektiren) gibi web2 kimlik doğrulama yöntemlerinden farklı olarak, kullanıcı kendi kimliğini -herkese açık olarak bağlamaya karar vermedikçe- czdan adresleri tamamen anonimdir, kimse tarafından kime ait olduğu bilinemez.

Kullanıcı aynı cüzdanı birden fazla dapp'de kullanmayı seçerse, kimliği uygulamalar arasında sorunsuz bir şekilde aktarılabilir ve bu da zaman içinde itibarlarını artırmalarına olanak tanır.

Web 2.0 ile hayatımıza giren birçok kavram, Web 3.0 teknolojileri aracılığıyla farklı bir boyut kazandı. Örneğin, merkezi olmayan finans anlamına gelen DeFi kavramı sayesinde geleneksel finans platformlarına olan bağımlılık azaldı.

Merkeziyetsiz uygulama anlamına gelen DApp, Blockchain ve P2P (eler arası protokol) olmak üzere iki farklı şekilde temele inşa edilebiliyor. Blockchain tabanlı DApp uygulamaları, gelitirilen platform üzerinden kripto para işlemlerine olanak salıyor. Kullanıcılar, oluşturulan kripto paralar ile kullandıkları platform üzerinden para kazanabiliyor. P2P temeli üzerine inşa edilen uygulamalar ise kullanıcıların biri birileri arasında doğrudan veri alıverişi yapmasına imkan tanıyor.

Her sistemde olduğu gibi Web 3.0’da da bazı dezavantajlar mevcut. Merkeziyetsiz sistemlerde siber suç, kara para aklama, zorbalık ve nefret söylemi gibi yasa dışı davranışların tespiti oldukça zor.

Blockchain yani blok zinciri, halka açık blok olarak da bilinen işlem kayıtlarını, eşler arası düğümler aracılığıyla birbirine bağlanan bir ağda “zincir” olarak bilinen çeşitli veri tabanlarında saklayan bir yapıdır. Tipik olarak, bu depolamaya “dijital defter denir.
Blockchain; değiştirilmesi, hacklenmesi ve yanltılması neredeyse imkânsız olan bir bilgi kaydetme sistemidir. Merkezsiz bir bilgisayar aı üzerinde çalışan sistemde yapılan işlemler şifrelenerek bir daha değiştirilemeyecek şekilde ağdaki her bilgisayarda kayıt altına alınır. Ağ üzerinde gerçekleşen tüm işlemlerin içeriği anonimleştirilerek alfanumerik karakterler hale getirilir. Örneğin; “Benim adım: …. …….” şeklinde bir mesaj, “d53db629449dfecbbc1c86431249861c675106fe98cd82ef371f2f92f49c0f34” şeklinde görünecektir. Şifrelenmiş bilgilerin herkesin erişebileceği bir şekilde kaydediliyor olması ise işlemlere şeffaflık kazandırarak sisteme olan güveni arttırır.

Blockchain tabanına sahip olan uygulamalar ve platformlar tedarik zincirleri, para transferleri, nesnelerin interneti (IoT) ağ yönetimi, gıda güvenliği, ödül programları gibi pek çok alanda kullanlır.

- Finans sektörü
- Kamu yönetimi alanı
- Tedarik zinciri yönetimi
- Seçimlerde
- Sağlık sektörü
- Sosyal yardım alanı
- Gayrimenkul sektörü
- Ağ güvenliği
- Oyun sektörü gibi birçok alanda kullanılmaktadır.

Blok zinciri teknolojisi şu prensiplere dayanır: Anonim, dağıtık, merkeziyetsiz ve hacklenemez olmak. Teknoloji açık kaynak kodlu olarak çalışır. Yani bloklar üzerindeki tüm işlemleri herkes görebilir ve kullanıcılar anonim kalabilir.

- Merkezi olmayan uygulamaların arka uç kodları (akllı sözleşmeler) merkezi olmayan bir ağda çalışır ve merkezi bir sunucuda çalışmaz. Veri depolama için Ethereum, BSC, Polygon, Avalanche gibi farklı blok zincirlerini, uygulama mantıkları için akıllı sözleşmeleri kullanırlar.

- Akıllı bir sözleşme, herkesin görmesi ve tam olarak bu kurallara göre çalışması için zincir üzerinde yaşayan bir dizi kural gibidir. Bir otomat düşünün: yeterli para ve doru seçim yaparsanız, istediğiniz öğeyi alırsınız. Otomatlar gibi, akıllı sözleşmeler de cüzdanınız gibi para tutabilir. Bu, kodun anlaşmalara ve işlemlere aracılık etmesine izin verir.

- Merkezi olmayan uygulamalar blok zincire (ağa) dağıtıldıktan sonra bunları değiştiremezsiniz. Uygulamalar merkezi olmayan olabilir çünkü bir birey veya şirket değil, sözleşmeye yazılan mantık tarafından kontrol edilirler.

Sıfır kesinti: Akıllı sözleşme dağıtıldıktan ve blok zincirine ulaştıktan sonra ağ bir bütün olarak sözleşme ile etkileşmek isteyen istemcilere her zaman hizmet edebilecektir. Bu nedenle kötü niyetli aktörler, bireysel dapp'lere yönelik hizmet reddi saldırıları başlatamaz.

Gizlilik: Bir dapp dağıtmak veya onunla etkileşime girmek için gerçek hayattaki kimliğinizi sağlamanız gerekmez.

Sansüre direnç: Ağdaki hiçbir varlık, kullanıcıların işlem göndermesini, Dapp'leri dağıtmasını veya blok zincirinden veri okumasını engelleyemez.

Tam veri bütünlüğü: Blok zincirinde depolanan veriler, kriptografik temeller sayesinde değişmez ve tartşılmazdır. Kötü niyetli aktörler, hâlihazırda kamuya aıklanmış olan işlemleri veya diğer verileri taklit edemezler.

Güven gerektirmeyen hesaplama/doğrulanabilir davranış: Akıllı sözleşmeler, analiz edilebilirler ve merkezi bir otoriteye güvenmeye gerek kalmadan öngörülebilir şekillerde yürütülmeleri garanti edilir. Bu geleneksel modeller için geçerli değildir: Örneğin, çevrimiçi bankacılık sistemlerini kullandığımızda, finansal kurumların finansal verilerimizi kötüye kullanmayacağına, kayıtları kurcalamayacağna veya saldırıya uğramayacağına güvenmemiz gerekir.

Akıllı kontratlar blockchain sayesinde kodlanmış ve bir kez şartları ve maddeleri belirlendiğinde değiştirilemez dijital kontratlardır. Bir başka özelliği ise kontratta belirtilen bir durum varsa (para transferi, bilgi gönderim işlemi gibi) zamanı geldiğinde anında gerçekleştirmesidir. Gnümüzde bu kontratların blockchain teknolojisi sayesinde saladığı otomasyon kolaylığ iş dünyasına güven ve verimlilik sağlamaktadır. Akıllı kontratlar ile blokzincirinde gerçekleştirilen işlemlerde, geriye dönük işlemler yapılmamaktadır.

Akıllı sözleşmeler, uygulama geliştiricilerin ok çeşitli merkezi olmayan (decentralized) uygulamalar ve token'lar oluşturmasına olanak tanır. Yeni finansal araçlardan lojistik ve oyun deneyimlerine kadar her şeyde kullanılabilir ve diğer kripto işlemleri gibi bir blok zincirinde depolanırlar.

- Aracı kurum ve kuruluşları, avukatları ortadan kaldırdığı ve tüm süreci kendi kendine işleyen bir hale getirdiği için süreci hızlandırır.
- Aynı şekilde bu aracı kurum ve kişileri ortadan kaldırdığı için giderlerin en aza inmesini sağlar.
- Şifrelenip dağıtık defterlerde tutulduğu için kaybetmenize imkan yok. Yüzlerce yedeği bulunuyor.
- Olası hataların önüne geçer çünkü sistem otomatik hale getirildiği için manuel dokunuşlardan uzaktır.

Akıllı bir sözleşmenin nasıl çalıştığını anlamak için şu basit örneği ele alalım. Can, Ali'den bir ev satın almak istiyor. Akıllı bir sözleşme kullanarak bir blok zinciri platformunda (örneğin ethereum) ev satın almak için anlaşma (akıllı sözleşme) yaparlar.

Anlaşma şartları ksaca şöyle: "Can, Aliye 20.000$ ödediğinde evin mülkiyeti (tapusu) otomatik olarak Can'a geçer." İşlem anında gerçekleşeceği için Ali evin parasının güvenle ve hızlı bir şekilde kendisine geçtiğinden emin olur.

Can ve Ali, akıllı sözleşme olmasaydı üçüncü taraf firmalara, avukatlara, ev komisyoncularına ve bankalara ekstra yüksek ücretler ödemek zorunda kalacaktı. Böylece bu alışveriş ve sözlemeyi tamamlamak için komisyonlar, gecikmeler, bir komisyoncu ve noter gibi işlerle uğraşmak zorunda kalmazlar.

Ethereum (ETH), Binance (BSC), Solana (SOL), Avalanche (Avax), Fantom (FTM) ve Polygon (MATIC) öne çıkan akıllı kontrat blockchainleridir. Akıllı kontrat oluşturmaya olanak sağlayan ağların kripto para birimlerine, akıllı kontrat coini denir.

Kripto para, temel olarak kriptoloji kullanılmak suretiyle takas işlemlerinde kullanılabilen, dijital, şifrelenmiş sanal para birimini ifade etmektedir. Kripto para ile token birbirinden farklı kavramlardr. Şöyle ki, token bir platform ya da uygulama vasıtasıyla oluşturulmuş olan ve söz konusu platform ya da uygulamadan yararlanmanıza olanak sağlayan dijital bir varlıktır.Kripto paranın işleyişi katılımcıların birbirleri arasında bilgi ifşa etme veya gizleme amacına yönelik olarak sözleşme kurmuş olmasına bağlıdır. Birden çok tarafın yer aldığı bu tarz sözleşmelerin mevcudiyeti akıllı sözleşmeler vesilesiyle yerine getirilmektedir.

Örneğin, 2015 senesinde kurulmuş olan, dünyanın önde gelen programlanabilir blokzincir örneklerinden olan ve akıllı sözleşmeler oluşturabilen Ethereum’un kendine ait bir kripto para birimi vardır. Ethereum üzerinde akıllı sözleşmelerin oluşturulması ve söz konusu akıllı sözleşmeler vasıtasıyla da yeni para birimlerinin oluşturulması mümkndür.

En yalın anlatımla NFT’ler dijital sanat eserlerini ve koleksiyon ürünlerini tescil edilebilir ve satlabilir varlıklar haline getiren dijital sertifika anlamına geliyor. İngilizce adıyla (N)on-(F)ungible (T)okens veya kısa adıyla NFT’ler “Takas Edilemez Jetonlar” NFT’ler, bitcoin ve ethereum gibi kripto paraları destekleyen veritabanı olan blok zinciri (blockchain) teknolojisini kullanıyor.

Bir NFT, ağın bir NFT işleminde belirtilen bilgileri depolamasını sağlayan akıllı sözleşmelerle basılmıştır . Sözleşmenin kodu bir blok zinciri ağında bulunur. NFT'ler iin en yaygın kullanılan akıllı sözleşme blok zinciri Ethereum'dur .

Bilinen en popüler NFT biimi dijital sanat eserleridir. Ancak NFT'ler müzik, kurslar, izimler, tweet'ler, fotoğrafçılık ve daha fazlası gibi dijital herhangi bir şey olabilir.

Hem evet hem hayır. Her NFT benzersizdir ve blok zincirinde izlenebilir, bu da kimsenin onu kopyalayamayacağı anlamına gelir. Pek çok insan dijital bir şeye sahip olma fikrini garip buluyor ve satın alımları üzerinde kontrolleri olmadığını düşünüyor. Ancak NFT'ler ile olası korsanlık konusunda endişelenmenize gerek yok - çünkü bir NFT satın aldığınız her seferde, blok zincirine kaydedilir ve kopyalanamaz hale gelir! “Gerçek” Mona Lisa'ya sahip olamazsınız, ancak kopyalarına sahip olabilirsiniz.

NFT'yi bir alet olarak düşünürsek, NFT meta verileri o aletin sahip olduğu temel özelliklerdir. NFT'nin ayrıntılarını tutar. Genellikle meta veriler, bir NFT'nin adını, açıklamasını ve özelliklerini içerir.

Blok zinciri tabanlı NFT yada tokenler için protokolü destekleyen bir kripto cüzdanıdır. Cüzdan, dijital varlıklarınızı saklamanın kolay ve gvenli bir yoludur. Varlıklarınızı blok zincirinde satın almanıza, satmanıza ve takas etmenize izin vermekle kalmaz, ayn zamanda bunları çevrimdış olarak saklayabileceğiniz güvenli bir platform sağlar. MetaMask ve Torus gibi kripto cüzdanlar, kolay, anonim ve güvenli uluslararası ödemeleri ve işlemleri web3 uygulamalarına entegre etmenizi sağlar. Cüzdanların bazı örnekleri Metamask, Coinbase Wallet, AlphaWallet ve Enjin'dir.

MetaMask Ethereum yada diğer blok zincirleri ile etkileşim kurmak için kullanılan bir kripto para cüzdanıdır. Kullanıcıların, daha sonra merkezi olmayan uygulamalarla etkileşim kurmak için kullanılabilecek bir tarayıcı eklentisi veya mobil uygulama aracılığıyla cüzdanlarına erişmelerine olanak tanır.

- Tarayıcınızda https://metamask.io/ adresine gidin , Şimdi indir'e tıklayın ve kullandıınız tarayıcıyı seçin.
- Bir cüzdan oluşturun.
- Bir kullanıcı adı ve şifre belirleyin.
- Bu adım önemlidir! Cüzdanınız için bir kurtarma ifadesi alacaksınız. Gizli ifadeleri ortaya çıkarın ve 12 kelime göreceksiniz. Bu cümleleri bir kağıda yazın ve güvenli bir yerde saklayın. Kaybederseniz cüzdanınıza erişemezsiniz.
- Önceden oluşturulmuş ifadeyi sırayla seçerek gizli ifadenizi doğrulayın. Onayla'yı tıklayın. Artık kendinize ait bir MetaMask cüzdanınız var!

Gas ücreti, bir kullanıcının Ethereum yada diğer ağlarla etkileşime girmesi için demesi gereken kripto para miktarını ifade eder. ETH, Ethereum Blockchain'in yerel kripto para birimidir. Bu ücretler, Ethereum madencilerinin bir işlemi gerçekleştirmesi için gereken enerjiye karşılık olarak verilir. Bu ücret, ödeme yapmadan hemen önce her işleme eklenir. Online alışveriş sepetiniz için ödeme adımındayken son faturanıza vergi veya hizmet ücretlerinin eklendiğini düşünün. Gas ücretlerini böyle düşünebilirsiniz.

En düşük gas ücretlerinin UTC 1 ile 3 arasında olduğu gözlenmitir. Gas işlemlerinden tasarruf etmek isterseniz işlemlerinizi sabah erken (1am - 3am) veya gece geç saatlerde (9pm-11pm) gerçekleştirmenizi öneririz.

Tüm ihtiyaçlarınız için uçtan uca anahtar teslim web hizmetleri sunuyoruz. İşte bazı çalşmalar:

- Website tasarlama/yayınlama

* Kreatif tasarımlar
* NFT mint Dapp
* Token mint Dapp
* Çok dilli siteler
* Yönetim panelli siteler
* Fotoğraf video galeriler
* Portfolio siteleri
* e-Ticaret siteleri
* Responsive kişisel/kurumsal tasarımlar

- Kiisel maillendirme
- Sosyal medya entegrasyonları
- Barındırma/Host sunucu işlemleri
- SSL Sertifikasyon

İş fikrinizin özelliklerine ve proje aşamasına göre uyarlanmış anahtar teslim NFT geliştirme hizmetleri

- NFT koleksiyonu için karakter/layer oluşturma
- NFT koleksiyonu üretimi (7K, 10K vb. istenilen sayıda)
- NFT'lerin metadatalarının oluşturulması
- NFT'lerin IPFS'e yüklenmesi
- NFT koleksiyonu için Akıllı Sözleşme oluşturma
- NFT koleksiyonu için Akıllı Sözleşme testleri
- NFT koleksiyonu için Akıllı Sözleşme güvenliği (Audit)
- NFT koleksiyonunun Akıllı Sözleşmesininin blok zincire dağıtılması
- Akıllı Sözleşmelerin onaylanması (Verified)
- NFT koleksiyonu basım işlemleri için Dapp (Mint websitesi) oluşturma

Tokenize edilmiş varlıklar, belirli maddi ve maddi olmayan varlıkların mülkiyetini temsil eden blok zinciri tabanlı tokenlerdir.

Tokenize edilmiş varlıkların yetenekleri:

- Varlık sahipliğinin güvenli ve şeffaf bir şekilde aktarılmasına izin verilmesi,
- Varlıkların likiditelerini artırmak ve yatırım engellerini azaltmak için kısmi mlkiyeti,
- Aracı hizmetler olmadan hızlı ve uygun maliyetli varlık ticareti.

Varlıkları tokenleştirme adımları:

- Tokenize edilecek bir varlık seçme,
- Bir tokenomik model oluşturma,
- Varlık tokenizasyonu için bir blok zinciri platformu seçme,
- Akıllı sözleşmeler geliştirme,
- Kripto cüzdan entegrasyonu,
- Birincil ve ikincil piyasalarda işlem yapmak için token başlatma,
- Token mint işlemleri için Dapp (Website oluşturma)

İhtiyaçlarınıza yönelik tüm akıllı sözleşme süreçleri:

- İş Mantığı ve Gereksinimlerin Tanımlanması
- Akıllı Sözleşme Mimarisi
- Akıllı Sözleşme Tasarımı ve Geliştirme
- Akıllı Sözleşme Denetimi (Audit)
- Akıllı Sözleşmeler Optimizasyonu
- Akıllı Sözleşme Testleri
- Akıllı Sözleşmelerin Blok Zincirine Dağıtılması
- Akıllı Sözleşmelerin Onaylanması (Verified)

NFT Bırakma sözleşmesi, ERC721 Standardını kullanarak benzersiz bir NFT koleksiyonu yayınlamak istediğinizde idealdir. Bırakma sözleşmesine NFT eklendiğinde , bu noktada basılmazlar . Kullanıcılarınız için her şeyi tembel olarak (lazy mint) basarak hazırlarsınız , böylece dier cüzdanlar da basabilir.

(Düşük Gas cretleri): NFT Drop'ta kullanılan normal ERC-721 standardına kıyasla daha düşük gaz ücretleri ile benzersiz bire bir NFT'lerin bir koleksiyonunu yayınlamak için ERC-721A standardın kullanır.

NFT Koleksiyonu sözleşmesi, benzersiz NFT'lerden oluşan bir koleksiyona sahip olmak istediğiniz, ancak bunları topluluğunuzun talep etmesi için drop (bırakmak) veya release (serbest bırakmak) gibi durumlar için uygundur.

NFT Drop sözleşmesinin aksine, NFT Koleksiyonu sözleşmesi NFT'leri tembel nane yapmaz . Bunun yerine, NFT'ler koleksiyona eklendiklerinde hemen basılır.

Aynı varlığa dayalı birçok NFT yayınlamak istediğinizde ve "Yar Değiştirilebilir Jetonlar" olarak da bilinen ERC1155 Standardını kullandığınızda kullanılır.

Sürüm Düşürme sözleşmesi, whitelist (beyaz listedekiler), yayın tarihleri ​​ve talep sınırları dahil olmak üzere, kullanıcılarınızın bir NFT'yi ne zaman ve nasıl basabileceğine ilişkin koşulları tanımlamanıza olanak tanır.

ERC20 , ERC721 ve ERC1155 belirteçlerini yeni bir paketlenmi ERC-721 NFT'ye sarmanıza olanak tanır. Sarılmış NFT, geri açılabilir (yakılabilir).

Çoklu sözleşmeyi şu gibi durumlar için kullanabilirsiniz:

- Yeni meta verilerle birden fazla NFT'yi tek bir NFT'de birleştirme
- Diğer NFT'lerle kolayca takas etmek için NFT'leri ERC-20 jetonlaryla birlikte sarma
- Oyununuzda, paketin içeriğinin oyuncu tarafından görülebileceği şeffaf bir "paket" oluşturma vb.

ERC20, ERC721 ve ERC1155 jetonlarını rastgele ganimet kutuları olarak işlev gören ERC-1155 NFT'lerde bir araya getirmenize olanak tanır. Sarılmış NFT'nin kendisi ayrıca bir NFT'den beklediğiniz ad, resim, açıklama vb. gibi meta verilere sahip olabilen bir ERC-721 belirteci görevi grür.

Paket sözleşmesini şu gibi durumlar için kullanabilirsiniz:

- Rastgele NFT ganimet kutuları oluşturma
- Bazı kullanıcıların kazanan bir bilet açtığı rastgele bir çekiliş
- Topluluğu hediye kutuları ile ödüllendirme

Kendi para biriminizi oluşturmak istediğiniz projeler için uygundur. Bu para birimi, bir borsada kullanıcılar arasında satın alınabilir ve takas edilebilir, bir pazarda yada kendi sitenizde alım-satım için kullanılır vb. Token sözleşmesi, ERC20 standardı ile uyumludur.

Token sözleşmesini şu amaçlarla kullanabilirsiniz:

- Kendi kripto para biriminizi oluşturma
- Kendi kripto paranızla alım-satım yapma
- NFT'lerinizi Marketplace'te özel jetonunuzla satma
- Kullanıcıları yaptıklar bazı işlemler için kendi tokenınızla ödüllendirme

ERC-20 jetonlarını belirli bir fiyat karşılığında serbest bırakmanın en iyi yoludur. Token Drop'ta, her bir talep aşamasında tokenlerinizin fiyatını tanımlarsınız ve kaç token serbest bırakmak istediğinize bir sınır koyabilirsiniz. Diğer kullanıcılar daha sonra tanımladığnız koşullar altında belirteçlerinizi talep edebilir.

Token Drop sözleşmesini u amaçlarla kullanabilirsiniz:

- Belirteç başına 1 ETH gibi belirli bir fiyat için yeni kripto paranızı serbest bırakma
- ERC-20 belirteçlerinizi halka sunmadan önce belirli bir cüzdan grubunun talep etmesine izin verme
- Kullanıcıların belirli bir tarihe kadar jetonlarınızı talep etmesine izin verme

Şuan için hizmet verdiğimiz blok zincirler şu şekildedir:

- Ethereum (ETH) - Tüm Sözleşmeler
- Polygon (MATIC) - Tüm Sözleşmeler
- Avalanche (AVAX) - Tüm Sözleşmeler
- Fantom (FTM) - Tüm Sözleşmeler
- Arbitrum (ETH) - Tüm Sözleşmeler
- Optimism (ETH) - Tüm Sözleşmeler

- Binance (BSC) - Kısıtlı Sözleşmeler
- Solana (SOL) - Kısıtlı Sözleşmeler

Web3 dünyasına yeni adım atan biriyseniz Bilgi Bankasına göz atmakla başlayabilirsiniz. Birçok kişi için klasik internetten web3'e geçiş birçok yeni kavramı da beraberinde getirirken bir endişe yaratabilir. Ancak endişelenmeyin! Sizin için gerekli birçok bilgi ve kavramı bir araya getirdik. Hala merak ettiğiniz konular varsa bana burakhoca99@gmail.com adresinden ulaşabilirsiniz.

İlk aşama hangi hizmete ihtiyacınız olduğuna karar vermektir. Hayalinizdeki yada iş planınızdaki projeye göre bir hizmet seçimi önemlidir. Bu bazen birçok hizmetin bir arada olmasnı gerektirebilir. Örneğin bir NFT projesi aynı zamanda akllı sözleşme ve web geliştirme hizmeti de gerektirecektir. İstendiğinde token geliştirme hizmeti de eklenebilir vb.

Yapılacak projeye karar verilip hizmetler belirlendikten sonraki aşama hangi blok zincirine dağıtılacağına karar vermektir. Birçok projenin barındırıldığı en popüler blok zinciri günümüzde Ethereum ağıdır. Her blok zinciri ağının farklı bir amaca hizmet etmesi bu seçimde önemlidir.

Yeni bir coin oluşturmak, kendi blockchaininizi geliştiriyorsanız çok zaman alabilir. Fakat bir blockchaini hızla çatallamak ve yeni coin için bunu taban olarak kullanmak mümkündür. Bitcoin Cash (BCH), çatallanma ile oluşturulmuş projelere örnek olarak verilebilir. Bunu yapmak için de yüksek seviyede blockchain teknik ve kodlama bilgisine ihtiyacınız vardır. Projenizin başarısı, blockchain ağınıza yeni kullanıcılar katmaya da bağlı olacaktır ve bu da üstesinden gelinmesi gereken bir engeldir.

Mevcut bir blockchain üzerinde bir token oluşturmak, bu blockchainin itibarından ve güvenliğinden faydalanmayı da sağlayabilir. Tokeninizin tüm özellikleri üzerinde tam bir kontrole sahip olmasanız da pek çok özelliği isteğe uyarlayabilirsiniz.

Merkeziyetsiz Finans (DeFi) uygulamaları ve oyna-kazan oyunlar için bir token genellikle yeterli olacaktır. Hem BSC hem de Ethereum, geliştiriciler için çok büyük oranda esneklik ve özgürlük sunar.

Bir coin ya da blockchainin yapabildiklerinin sınırlarını zorlamak istiyorsanız, kendi blockchainine sahip bir coin yaratmanız muhtemelen daha iyi olacaktır. Yeni bir blockchain ve coin oluşturmak, bir kripto token çıkarmaktan kesinlikle daha zordur. Ama doğru yapılırsa, pek çok inovasyon ve olasılığını da yanında getirebilir. Binance Smart Chain, Ethereum, Solana ve Polygon buna verilebilecek iyi örneklerdir.

Yine de her iki seçenek de teknik, ekonomik ve piyasaya yönelik bilginin yanında çok sıkı çalışma da gerektirecektir.

Kripto paralar en temelde iki kategoriye ayrılabilir: coinler ve tokenler. Bunlarından arasındaki fark oldukça basittir. Coinler kendi yerel blockchainlerine sahiptir. Buna örnek olarak Bitcoin verilebilir. Ether (ETH) de Ethereum blockchainine sahiptir. Genellikle coinler, tüm ağ iinde belirli bir amaca hizmet eder. Örneğin, işlem ücretlerini ödemek, staking ya da yönetişimde yer almak gibi.

Tokenler ise var olan blockchainlerin üzerine inşa edilir. Coinlere benzer rollere sahip olabilirler, fakat tokenlerin başlıca kullanım alanı kendi projeleri içindedir. Buna örnek olarak Binance Smart Chain'deki PancakeSwap'ın CAKE'i verilebilir. Bu tokeni Benzersiz Tokenler ıkarmak ya da çekilişe katılmak gibi PancakeSwap ekosistemindeki belirli işlemlerin ödemesini yapmak için kullanabilirsiniz. Fakat CAKE kendi blockchainine sahip değildir, dolayısıyla da BSC'deki tüm uygulamalarda kullanılamaz. Aynı şey, Ethereum blockchaini üzerinde çıkarılmış binlerce ERC-20 token için de geçerlidir. Her bir token, belirli bir projenin içinde yer alır ve farklı kullanm alanlarına sahiptir.

Kripto para oluşturmak için en popüler çözümler arasında BSC, Ethereum ve Solana yer alır. Bu ağlar, önceden belirlenmiş standartlara dayanarak farklı birçok token yaratmak için çeşitli yollar sunar. BEP-20 ve ERC-20 token standartları, neredeyse tüm kripto cüzdan sağlayıcılarının desteklediği önde gelen örneklerdir.

ERC-20 Ethereum blockchainine, BEP-20 ise Binance Smart Chain'e (BSC) aittir. Her iki ağ da kendi tokenlerinizi ve merkeziyetsiz uygulamalarınızı (DApp'ler) yaratmanıza imkan tanıyan akıllı sözleşmelerin yaratılmasına ve kişiselleştirilmesine imkan tanır. DApp'lerle, tokeninize daha fazla kullanım alanı ve işlevsellik sunan bir ekosistem yaratabilirsiniz.

Ethereum ya da Polkadot gibi daha büyük bir zincirin güvenliğini kullanan, fakat biraz da kişiselleştirme şans tanıyan yan zincirlere de bakabilirsiniz. Polygon Ağı, Ethereum'a bağlıdır ve benzer bir deneyim sunar, fakat bu ağı kullanmak daha hızlı ve ucuzdur.

Bir blockchain seçtikten sonra, kendi tokeninizi yaratmak için bir yönteme ihtiyacnız olacaktır. BSC'de ve Ethereum Virtual Machine'e dayanan diğer blockchainlerde bu süreç oldukça basittir. Sizin sunduunuz parametre ve kurallara göre tokenler yaratan kullanıma hazır araçlar da bulabilirsiniz. Bu araçlar genellikle ücretlidir, fakat akıllı sözleşmelere aşina olmayan kullanıcılar için daha pratik bir seçenektir.

Kendi blockchaininizi ve coininizi yapmak istiyorsanız, muhtemelen blockchain geliştiricileri ve sektör uzmanlarından oluşan bir ekibe ihtiyacınız olacaktır. Ethereum ya da Bitcoin gibi bir blockchainde çatallanma yapmayı hedefliyorsanız bile ağınızı kurabilmeniz için çok fazla çalışma gereklidir. Buna, kullanıcıları doğrulayıcılar olarak hareket etmeye ve blockchaini işler halde tutmak için düğümlerr işletmeye teşvik etmek de dahildir.

Blockchaininize ve bir token mi yoksa coin mi oluşturacağınıza yönelik bariz tercihlerin dışında dikkate alınması gereken önemli birkaç alan daha vardır:

- Kripto paranızın nasıl kullanılacağını belirleyin

Kripto paralar pek çok rol oynayabilir. Bazıları bir hizmete erişim için anahtar olarak hareket eder. Diğerleri ise hisse senetlerini ve diğer finansal varlıkları bile temsil edebilir. Kriptonuzu yaratma srecini anlayabilmeniz ve sürecin ana hatlarını çizebilmeniz için bu özellikleri baştan belirlemeniz gereklidir.

- Token ekonominizi tasarlayın

Token ekonomisi; toplam arz, dağıtım yöntemi ve başlangıç fiyatı gibi kriptonuzu yöneten ekonomik unsurlardır. İyi bir fikir bile token ekonomisinin kötü olması ve kullanıcıların kripto parayı almaya teşvik edilmemesi durumunda başarısız olabilir. Örneğin bir sabit coin yaratıyorsanız ama endekslemeyi doğru yapamazsanız hiç kimse bu coini almak ya da tutmak istemeyecektir.

- Yasal uyumluluğu kontrol edin

Dünyadaki tüm ülkelerin kripto paralara yönelik kendi kanun ve kuralları vardır. Bazı yargı alanlarının kripto paraların kullanımını yasaklaması bile mümkündür. Yasal yükümlülüklerinizi ve karşılaşabileceğiniz uyumluluk sorunlarını derinlemesine inceleyin.

Günümüzün en popüler sosyal medya uygulamalarından biri olan instagramda başta tekstil olmak üzere aksesuar, elektronik, ayakkabı vb. birçok farklı sektörde bulunan firma veya bireysel Instagram sayfaları, kolay bir biimde satış yapabilmektedir.

Bu satışlar çoğu zaman başta güven, ödeme zorlukları, vergilendirme vb. birçok açıdan endişe uyandırmaktadr. Web3 ile tüm bu endişelerden kurtulmak mümkün!

Örneğin tek ürün satışı yapan bir sayfayı ele alalım. Bu sayfada 10 farklı marka ayakkabı satışı yapılıyor. Örnek iş modelimizde süreç şu şekilde işliyor:

- Her bir marka/ürün (10 farklı marka iin) için ayrı ayrı akıllı sözleşmeler oluşturuyoruz. Bu örnekte Ethereum (test) ağında 10 ayrı sözleşmemiz var.

- Ürün satışı için website, yani Dapp oluşturuyoruz. Bu Dapplar basit birer ürün satı teması olabileceği gibi daha creative ve çoklu sayfalardan oluşan tasarımlar olabilir. Her bir ürün için stok 10 bin adet olarak belirledik.

- Ürünü satın almak isteyen kişiler yalnızca metamask cüzdanlarını bağlayarak ürünlerinizi kritpo paralarla satın alabilirler. Kripto paralar seçilen ağa göre değişir. Bu örnekte akıllı sözleşmelerimiz Ethereum ağında dağıtıldıı için ödemeler ETH (Ethereum) yada USDT (Tether USD) ile alınabilir. Ve ödemeler doğrudan sizin cüzdanınıza geçer. Banka yok, aracı yok!

- Ardından instagram sayfası yoluyla yada Dapp üzerindeki formlar aracılığıyla kargo vb. diğer bilgileri alabilirsiniz. Bu hizmetlerin temelinde anonim olarak ödeme almanın güvenirlii ve kolaylığı ön plandadır.

Harika bir NFT projesi fikriniz var ancak hayata nasıl geçireceğinizi bilmiyorsunuz! Doğru yerdesiniz! İşte hayalinizdeki NFT projesini balatmanın adımları:

- Hayalinizdeki karakterleri layerlar şeklinde hazırlıyoruz.
- İstediğiniz sayıda (genelde 5-10K arası) üretiyoruz.
- Koleksiyonunuzun metadatalarını oluşturuyoruz.
- Koleksiyondaki tüm NFT'leri IPFS'e yüklüyoruz.
- Yayınlamak istenilen blok zincir ağını seçiyoruz.
- Seçilen blok zincire göre akıllı sözleşmemizi (Önce test sözleşmesi) hazırlıyoruz. Sözleşmede koleksiyonun mint edilmeye başlanacağı tarih, koleksiyondaki NFT sayısı, mint ücreti, varsa whitelist (satış için öncelikli kişiler), her bir cüzdanın kaç adet mint edebileceği, her mint arasında ne kadar süre olacağı gibi ince sözleşme ayarlarını yapıyoruz.
- Sözleşmenin testini (audit) ve güvenirliğini sağlıyoruz.
- Ardından NFT'lerin mint edilebilmesi için gerekli olan Dapp (Website) hazırlıyor, SSL sertifikasını sağlayıp sunucularımızda barındırıyoruz.
- Hayalinizdeki NFT koleksiyonunuz artık basılmaya (minte) hazır!
- İşte örnek birkaç koleksiyon: Fat Cute Monsters, NEONIA

Yukarıda detaylarına değindiğimiz gibi öncelikle kripto paraya sahip olma amacınız hakkında detaylıca düşünmeniz ve bazı kararlar vermeniz gerekli. Karar verdiğinizde kendi kripto paranızı yaratma konusunda yardımcı olmak için burada olacağız. İşte örnek bir token geliştirme projesi:

Can bey Nişantaşında tanınırlığı olan popüler bir kuaför salonu sahibi. Can bey müşterilerine sadakat kartı ve indirim sağlama gibi fikirlere sahip olan ileri görüşlü ve inovasyon sahibi bir girişimci. Markasının adı Leia. İşte Leia'ya özel bir token geliştirme adımları:

- LEIA tokeni için blok zincir olarak Ethereum ağı seçildi. 100 milyon üretildi.
- Tokenomics ve Whitepaper vb. teknik dökümanlar hazırlandı.
(Tokenomics, aslen İngilizce olan “token” ve “economics” kelimelerinin birleşimi ile oluşturulmuştur. Tokenomics, belirli bir kripto para birimininin toplam arzı, token dağılımı ve işlevleri gibi temel bilgileri içeren verileri ifade etmektedir.)
- Akıllı sözleşmesi hazırlanarak gerekli testleri yapıldı.
- Mint edilebilmesi (basılabilmesi/satın alınabilmesi) için Dapp (Website) hazırlandı.
- Ve işte Can beyin hayalindeki kripto parası alım satıma hazır!
- Can bey sadık müşterilerinin cüzdanlarına hediye olarak (Airdrop) 10 biner adet LEIA tokeni gönderdi.
- Can bey kuaför salonundaki hizmetler için artık müşterilerinden kendi tokeni olan LEIA ile de ödemeleri kabul etmeye başladı.
- İlerleyen dönemlerde LEIA tokeni bazı borsalarda yayınlanarak tüm dünyada alım-satıma açıldı.

Sanatçılar artık telif hakkı hırsızlığı veya içerik kopyalama endişesi duymadan eserlerini NFT haline getirerek kendi Dapplarında ve NFT platformlarında satışa sunup, takas edebiliyor. Cem Yılmaz'ın kendine ait eserleri NFT olarak bu şekilde satışa sunması en güzel örneklerden biridir.



Yalnızca telif yada kopyalama endişesi deil aynı zamanda fanlarına ve sadık hayran kitlelerine yönelik girişimlerde de tercih edilebilir. Türk rock müziğinin önde gelen gruplarından maNga, 2021 yılında yeni albümüyle birlikte NFT koleksiyonunu da piyasaya sürdüğünü duyurarak bu alanda da öncü sanatçılar arasında yerini almıştı.



Bunun yannda NFT'ler, müzisyenlerin parçalarını token haline getirmelerini ve piyasada listelemelerini sağlar. NFT platformunda sadece müzikseverleri cezbetmekle kalmıyor, müzikte korsanlığı da ortadan kaldırıyor.

Bu web3'ün sınırsız fırsatlar sunan dünyasında sizin yaratıcılığınıza ve ihtiyaçlarınıza bağlı! Harika fikirleriniz var ve nereden başlayacağınızdan hala emin değilseniz burakhoca99@gmail.com adresinden bana ulaşın. Neler yapabileceğimizi birlikte tartışalım.

Harika fikirleriniz var ve nereden başlayacağınızdan hala emin değilseniz burakhoca99@gmail.com mail adresinden benimle iletişime geçebilirsiniz.